Technologie om mensen te helpen, niet om mensen te vervangen: Logistiek 5.0
In onze vorige blogpost introduceerden we het concept van Logistiek 4.0 en hoe dit de uitvoering en het beheer van moderne supply chain-processen vormgeeft. De volgende fase in de evolutie van onze industrie is Logistiek 5.0. Terwijl sommigen geloven dat we dit stadium nog niet hebben bereikt, beweren anderen dat Logistiek 5.0 al is aangebroken. Ongeacht wie er gelijk heeft, één ding is duidelijk: het vijfde tijdperk van logistieke ontwikkeling is onvermijdelijk en de kern ervan wordt gevormd door mensen en hun kennis.
Net zoals Logistiek 4.0 de vierde industriële revolutie (Industrie 4.0) als uitgangspunt nam, is Logistiek 5.0 een resultaat van de ideeën die ten grondslag liggen aan de vijfde fase van industriële ontwikkeling (Industrie 5.0).
Het is vermeldenswaard dat deze vijfde fase niet zo revolutionair is als de vorige vier fasen. In plaats daarvan kan het worden gezien als een aanpassing van de principes van Industrie 4.0 aan de huidige realiteit van de wereldeconomie, die de afgelopen jaren grote schokken heeft doorgemaakt en nog zwaardere tijden tegemoet gaat. Hoewel we het niet over revolutionaire veranderingen hebben, betekent dit niet dat ze onbeduidend zijn. Met het concept van Industrie 5.0 is natuurlijk ook de benadering van Logistiek 5.0 ontwikkeld, die deze gewijzigde principes vertaalt naar de organisatie en het beheer van toeleveringsketens.
Zowel Industrie 4.0 als Logistiek 5.0 zijn gebaseerd op drie pijlers: mensen, veerkracht en duurzaamheid. Voordat we ingaan op de details van dit concept, leggen we eerst kort uit waarom de concepten van Industrie 5.0 en dus ook Logistiek 5.0 zijn ontstaan.
Deze benadering werd gesmeed door middel van (op afstand gehouden) workshops en debatten met deskundigen, wat resulteerde in het rapport “Industrie 5.0 –Naar een duurzame, mensgerichte en veerkrachtige Europese industrie”, dat in 2020 werd gepubliceerd. Het jaar en het formaat van de discussies suggereren wat de aanleiding was voor een herdefinitie van Industrie 4.0 –ja, het was de COVID-19 pandemie en hoe sterk deze een schok was voor de wereldeconomie en de toeleveringsketen. Zoals we lazen in de online editie van Forbes: tijdens de pandemie “steeg de vraag naar logistiek tot ongekende hoogte doordat mensen hun huis niet meer uit konden, wat leidde tot verschillende problemen zoals schaarste aan containers, nieuwe veiligheidsmaatregelen en problemen met het vernieuwen van bemanningen, vertragingen, blokkades en nog veel meer.”Deze uitdagingen gaven aan dat er behoefte was aan een nieuwe kijk op logistieke processen.
Logistiek 5.0: Menselijke factor
Industrie 4.0, samen met Logistiek 4.0, kan de indruk hebben gewekt dat automatisering, geavanceerde technologieën en alle optimalisatie die door de implementatie ervan mogelijk is, absoluut alles betekenen. In dit alles lijkt de rol van de mens in logistieke processen steeds meer gemarginaliseerd. Zonder de betrokkenheid van menselijke factoren, zonder gebruik te maken van de kennis en ervaring van logistieke professionals die deze hebben opgedaan door jaren actief te zijn in de sector, kunnen logistieke processen simpelweg niet soepel verlopen. Elke, zelfs de meest geavanceerde technologie, kan falen of fouten maken. Daarom is menselijke controle over machines onmisbaar. Moderne technologieën zijn bedoeld om mensen te ondersteunen, hun werk te vergemakkelijken en de efficiëntie ervan te verbeteren, niet om mensen uit deze processen te elimineren. Integendeel, mensen moeten centraal staan in het logistieke proces, waarbij geavanceerde technologische oplossingen dienen om taken uit te voeren die door mensen zijn ingesteld. Logistiek 5.0 streeft naar een volledige integratie van mensen en technologie in de organisatie en het beheer van toeleveringsketens. Daarnaast gaat het ook om volledig respect voor de rechten van werknemers, privacy en de menselijke waardigheid in het algemeen op de werkplek. In een van de volgende artikelen zullen we dieper ingaan op de plaats en rol van mensen en hun ervaring in de wereld van logistiek die wordt aangedreven door moderne technologieën.
Logistiek 5.0: Veerkracht
Internationale crises kunnen een vernietigende impact hebben op de geglobaliseerde economie, die in het digitale tijdperk nog meer met elkaar verbonden is. De COVID-19 pandemie, die leidde tot maandenlange lockdowns in veel landen wereldwijd, was een ongekende uitdaging voor internationale toeleveringsketens. Goederenleveringen werden beperkt of vertraagd, productielijnen kwamen stil te liggen en sommige essentiële producten werden veel moeilijker verkrijgbaar. In de ogen van het (thuis opgesloten) publiek nam het belang van koeriers toe, die tijdens de pandemie werden gezien als belangrijke werknemers (naast artsen, paramedici, brandweerlieden en politieagenten).
De pandemie is voorbij, maar de uitdagingen voor de wereldwijde toeleveringsketens zijn niet verdwenen. De Russische agressie tegen het onafhankelijke Oekraïne veroorzaakte verdere verstoringen (vooral in de aanvoer van voedingsmiddelen, voornamelijk granen). Om de gevoeligheid van hedendaagse logistieke verbindingen voor onverwachte situaties te testen, zijn bovendien niet noodzakelijk epidemieën of oorlogen nodig. Denk maar aan de omvang van de vertragingen die optraden toen een schip het Suezkanaal blokkeerde.
De tweede pijler van Logistiek 5.0 is dan ook het opbouwen van de veerkracht van toeleveringsketens in het geval van crisissituaties. Dit omvat het opstellen van rampenplannen, het voorbereiden van alternatieve aanvoerroutes, bescherming tegen cyberaanvallen, kortom, alle preventieve acties die de omvang van verstoringen en onderbrekingen in de aanvoer minimaliseren als er zich een wereldwijde crisis of natuurramp voordoet.
Logistiek 5.0: Duurzaamheid
Over natuurrampen gesproken, we mogen de klimaatramp niet vergeten. Door de opwarming van de aarde zullen er vaker ernstige weersomstandigheden voorkomen, die een negatieve invloed kunnen hebben op logistieke processen. De derde pijler van Logistiek 5.0 is dan ook duurzame ontwikkeling. Dit omvat alle activiteiten die gericht zijn op het verminderen van de negatieve impact van logistieke processen op het milieu.
Dit omvat het verminderen van de koolstofvoetafdruk (bijvoorbeeld door het gebruik van emissievrije voertuigen of het optimaliseren van routes), het verminderen van het gebruik van plastic en het gebruik van natuurlijke materialen voor de productie van verpakkingen en de daaropvolgende recycling, het van stroom voorzien van logistieke infrastructuur met hernieuwbare energiebronnen en het deelnemen aan verschillende initiatieven die een pro-milieuhouding bevorderen.
Zoals te zien is, is Logistiek 5.0 eerder een correctie van de koers van Logistiek 4.0 (dus misschien zou Logistiek 4.5 een betere term zijn), die tot doel heeft beter te reageren op de economische veranderingen die worden waargenomen in het licht van wereldwijde crises. Het is ook een antwoord op de snelle ontwikkeling van technologie, met als doel te voorkomen dat de mens buitenspel komt te staan in het logistieke proces. De mens moet centraal staan in de logistiek, waarbij technologie een ondersteunende rol speelt. De klimaatramp dwingt ook tot het implementeren van oplossingen die de logistieke sector op weg helpen naar een groenere, klimaatneutrale toekomst.
Bij Coyote Logistics zijn we onze bedrijfsactiviteiten al aan het afstemmen op de principes van Logistiek 5.0. We geven prioriteit aan een unieke balans van 60% technologie en 40% menselijke kennis en ervaring. Daarnaast ondernemen we verschillende initiatieven om de duurzaamheid van ons bedrijf en de hele sector te verbeteren.
* Naveen Joshi, “Logistics 5.0: The Final Piece In The Supply Chain Optimization Puzzle?”, https://www.forbes.com/sites/naveenjoshi/2022/03/26/logistics-50-the-final-piece-in-the-supply-chain-optimization-puzzle