Wat betekent de CSRD voor wegtransport?
Op het eerste gezicht lijken wegtransport en het beschermen van het milieu totaal tegenstrijdig. We kunnen niet zomaar stoppen met het vervoeren van goederen, maar de hedendaagse klimaatcrisis dwingt ons wel om weglogistiek duurzamer te maken. Gelukkig zien we dat er aan de ene kant snel alternatieve manieren van transport worden ontwikkeld, terwijl er aan de andere kant nationale en internationale regels worden opgesteld om vervuilende sectoren, zoals het wegvervoer, groener te maken.
In november vorig jaar publiceerde de Europese Commissie gegevens waaruit bleek dat de transport- en opslagsector in de hele Europese Unie bijna 13% van alle broeikasgasemissies in het tweede kwartaal van 2023 veroorzaakte. Alleen al deze sector registreerde een toename van de uitstoot ten opzichte van het tweede kwartaal van 2022 (met 1,7%). Het wegvervoer draagt bijna 70% bij aan de broeikasgasemissies van transport en opslag in de EU.
De Europese Unie wil tegen 2030 de CO2-uitstoot met 55% verminderen. Deze richtlijn maakt deel uit van de Europese Green Deal die vier jaar geleden werd gelanceerd. Om deze doelen te halen, voert de EU nieuwe regels in die lidstaten moeten helpen bij het bereiken van hun milieudoelen. Een van die nieuwe regels is de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive).
Wat is de CSRD?
De CSRD heeft als doel om bedrijven meer openheid te laten geven over hun duurzaamheidsactiviteiten. Dit zorgt ervoor dat mensen, zoals klanten, werknemers, toekomstige investeerders en zakenpartners betrouwbare en vergelijkbare informatie kunnen krijgen over hoe bedrijven het milieu, de samenleving en hun bedrijfsvoering beïnvloeden. Dit helpt hen om weloverwogen beslissingen te nemen en verantwoorde keuzes te maken.
Wat zijn de regels van de CSRD?
De CSRD stelt eisen voor het rapporteren van niet-financiële informatie en vervangt en breidt de bestaande regels uit van de Non-Financial Reporting Directive (NFRD).
Deze regels zullen gelden voor de volgende bedrijven:
- Grote entiteiten volgens de EU-definitie, wat betekent bedrijven die minstens aan twee van deze drie criteria voldoen: een balans van meer dan 20 miljoen euro, een jaarlijkse netto-omzet van meer dan 40 miljoen euro, of meer dan 250 werknemers.
- Overheidsbedrijven, ongeacht hun grootte, waarvan de aandelen worden verhandeld op een beurs in de EU.
- Dochterondernemingen van grote bedrijven en overheidsbedrijven die mogelijk niet aan de groottecriteria voldoen, maar deel uitmaken van een grotere groep die onder de regels van de CSRD valt.
- Niet-EU-bedrijven die in de EU actief zijn via hun filialen of dochterondernemingen en een bepaalde netto-omzet in de EU behalen.
Volgens PwC-analisten zou de CSRD van toepassing kunnen zijn op ongeveer 50.000 bedrijven in de EU of die actief zijn in de EU (tegen het einde van dit jaar zouden dat er 12.000 kunnen zijn). Deze groep bedrijven omvat natuurlijk ook bedrijven binnen de logistieke en transportsector.
De CSRD verplicht bedrijven om uitgebreide informatie over milieu, sociaal beleid en governance in hun jaarverslagen op te nemen. Dit betekent dat ze moeten rapporteren over hun milieuprestaties, zoals de uitstoot van broeikasgassen, afvalbeheer en hoe ze omgaan met klimaatverandering. Voor sociale informatie moeten ze denken aan zaken als werknemersrechten, arbeidsomstandigheden, respect voor mensenrechten op de werkvloer en het voorkomen van discriminatie. En als het gaat om governance, moeten bedrijven informatie geven over hun duurzaamheidsbeleid en -praktijken, evenals hoe ze risico’s managen die te maken hebben met milieu en sociale aspecten.
Het is duidelijk dat de rapportagevereisten breed zijn en niet alleen gaan over milieukwesties. Het is van belang dat de gerapporteerde gegevens transparant en vergelijkbaar zijn, zodat ze geloofwaardigheid hebben. Om dit te waarborgen, moeten de verslagen voldoen aan uniforme EU-normen.
De CSRD werd gepubliceerd in december 2022 en sindsdien hebben EU-lidstaten 18 maanden de tijd gehad om de richtlijn in hun nationale wetgeving op te nemen. De richtlijn zal niet meteen gelden voor alle bedrijven die aan de criteria voldoen. Het is besloten om de regelgeving geleidelijk uit te breiden naar verschillende groepen bedrijven, afhankelijk van hun grootte, om uiteindelijk ongeveer 50.000 bedrijven te bereiken. Vanaf 1 januari 2024 geldt de CSRD-richtlijn voor grote overheidsbedrijven met meer dan 500 werknemers die al onder de NFRD vallen (zij moeten hun eerste verslag in 2025 indienen). Daarna, vanaf 1 januari 2025, moeten grote bedrijven die niet onder de NFRD vallen en twee van de drie eerder genoemde criteria voldoen, ook rapporteren (vanaf 2026). Tot slot, vanaf 1 januari 2026, moeten kleine en middelgrote beursgenoteerde bedrijven en andere bedrijven die aan de criteria voldoen, rapporteren (in dit geval begint de rapportage in 2027, maar MKB-bedrijven kunnen een uitstel van 12 maanden aanvragen).
Welke gevolgen heeft de CSRD voor de logistieke sector?
Hoewel in het begin slechts een paar bedrijven in de EU de verplichting zullen hebben om rapporten in te dienen volgens de CSRD, zal dit aantal in de komende jaren gestaag toenemen. Dat betekent dat deze regelgeving ook van toepassing zal zijn op bedrijven in de logistieke en transportsector. Deze sector is essentieel voor de supply chain, maar veroorzaakt ook veel uitstoot in Europa. Dus, wat betekent dit voor hen? Hieronder volgen een aantal voorspellingen over hoe deze regels de sector kunnen veranderen in de toekomst.
Allereerst, moeten logistieke bedrijven meer details geven over hoe ze de natuur en de samenleving beïnvloeden. Ze moeten in hun jaarverslagen bijvoorbeeld hun uitstoot van broeikasgassen benoemen, hoe ze omgaan met afval, en of ze hun middelen efficiënt gebruiken. Dit zal zorgen voor meer transparantie in hun activiteiten. Natuurlijk moeten bedrijven eerst leren hoe ze deze gegevens kunnen verzamelen en communiceren, vooral als ze dit in het verleden nog niet hebben gedaan.
Daarnaast moeten logistieke bedrijven hun strategieën en bedrijfsmodellen herzien. Volgens “Deutsche Verkehrs-Zeitung”is het niet langer voldoende om alleen maar te focussen op financiën;duurzaamheid moet ook een rol gaan spelen. Het zal belangrijk worden om een beoordelingsproces te ontwikkelen om duurzame ontwikkelingsdoelen vast te stellen en te plannen, zodat er duidelijk wordt benoemd hoe deze bereikt kunnen worden en de voortgang op een transparante manier kan worden bijgehouden.
Wettelijke vereisten zullen bedrijven in onze sector stimuleren om meer te investeren in duurzame technologieën. Denk bijvoorbeeld aan het uitbreiden van het vrachtwagenpark met alternatieve aandrijving of het gebruik van brandstofbeheersystemen om de impact op het milieu te verminderen. Ook kunnen verladers hun supply chain processen aanpassen, zodat ze hun duurzaamheidsdoelen beter kunnen bereiken door te kiezen voor vervoerders en 3PL-bedrijven die zich meer inzetten voor groene en sociale praktijken.
Het aanpassen aan de CSRD kan extra kosten met zich meebrengen voor bedrijven in de logistiek- en transportsector, zoals het verzamelen van gegevens voor het rapport en het jaarverslag, evenals voor het opleiden of aannemen van personeel. Het rapporteren van prestaties op het gebied van duurzaamheid kan voor sommige bedrijven mogelijk het risico van greenwashing verhogen, waarbij bedrijven hun duurzaamheidsprestaties overdrijven. En dergelijke praktijken kunnen leiden tot financiële en reputatieschade wanneer dit aan het licht komt.
De CSRD-richtlijn is een volgende stap van de Europese Unie richting klimaatneutraliteit in 2050. Dankzij deze regelgeving zullen bedrijven de komende jaren op een steeds duurzamere manier te werk gaan en hun groene activiteiten uitbreiden. Deze richtlijn maakt deel uit van een groter juridisch ecosysteem van de EU, dat de economie competitief en milieuvriendelijk zal houden, een essentieel doel gezien de huidige klimaatcrisis. Voor de logistieke sector, die ondanks de vooruitgang richting groene transformatie nog steeds aanzienlijk bijdraagt aan de emissies in de EU, zullen deze regels een uitdaging vormen. Tegelijkertijd bieden ze ook een kans voor de logistiek en transport om hun weg naar duurzaamheid te versnellen.