Een Van-tastisch verhaal (de geboorte en ontwikkeling van bestelwagens)

Bestelwagens zijn onmisbaar in ons dagelijks leven: ze bezorgen pakketjes, meubels en boodschappen, brengen kinderen naar school en dienen zelfs als rijdende verkopers van bijvoorbeeld ijs of kebab. Ze spelen ook een vitale rol voor hulpdiensten, die patiënten naar ziekenhuizen vervoeren en politiepatrouilles mogelijk maken. Vakmensen zoals loodgieters, elektriciens en timmerlui vertrouwen erop om hun klanten te bereiken. En voor degenen die geboren zijn in de jaren ’60 is het grappig om te bedenken hoeveel avonturen er zich hebben afgespeeld in die busjes, die destijds waarschijnlijk versierd waren met bloemen en vredessymbolen. Ze zijn niet meer weg te denken uit het moderne stadsbeeld. Dit is het verhaal van bestelwagens, en het is echt van-tastisch.

Wat is een bestelwagen nou eigenlijk?

Een bestelwagen is in feite een licht bedrijfsvoertuig dat voornamelijk bedoeld is om goederen te vervoeren, maar vaak ook mensen kan mee vervoeren, soms zelfs op luxieuze wijze (denk aan VW Multivan). Wat alle bestelwagens gemeen hebben, is de ruime laadruimte die zich bevindt achter de bestuurdersplaats. Ze zijn ontworpen met maximale opslagefficiëntie om zoveel mogelijk spullen te kunnen vervoeren, maar zonder als ’te groot’te worden beschouwd voor de drukke straten van de stad. Je hebt bestelwagens in verschillende stijlen en maten, bijvoorbeeld modellen met slechts één carrosserie, zoals de Fiat Ducato, maar ook oudere modellen met een aparte motorruimte, zoals de Amerikaanse GMC Vandura of de Nissan NV.

Met een totaalgewicht van 3,5 ton kunnen bestelwagens vrachten tot wel 1.000 of 1.500 kg vervoeren, en sommige modellen zelfs tot de 2.000 kg, al hebben die wel vaak grotere afmetingen.

Bestelwagens zijn gemakkelijk aan te passen aan specifieke behoeften, door middel van het plaatsen van specifieke rekken, ladingbeveiligingssystemen of gespecialiseerde apparatuur. Daarom zie je ze ook vaak voorbijkomen in de vorm van ambulances, politiewagens, bouwvoertuigen, campers en food trucks.

De term ‘bestelwagen’wordt ook wel gebruikt voor een specifiek type gezinsauto, beter bekend als minivans of MPV’s, die in 1984 werden geïntroduceerd, zoals de Chrysler Voyager en Renault Espace. Deze modellen bieden plaats aan zeven of meer passagiers in twee of meerdere rijen met verstelbare stoelen. Echter, omdat dit artikel zich meer richt op voertuigen die specifiek zijn ontworpen voor commerciële doeleinden, vallen gezinsauto’s niet binnen het bereik van dit verhaal.

De naam ‘van’komt waarschijnlijk uit de 19e eeuw, als een afkorting van het woord ‘caravan’, verwijzend naar een door paarden getrokken kar die bedekt was met een zeil om goederen te vervoeren.

De geschiedenis van bestelwagens

Zowel vrachtwagens als bestelwagens delen een gemeenschappelijke voorouder, de Daimler Motor-Lastwagen uit 1896, ’s werelds eerste bestelwagen aangedreven door een interne verbrandingsmotor.

De ontwikkeling van moderne bestelwagenskomt oorspronkelijk voort uit de jaren 1930, wanneer deze in de Verenigde Staten werden geïntroduceerd. Deze voertuigen waren oorspronkelijk personenauto’s die omgebouwd werden tot voertuigen met een laadruimte in plaats van een achterbank. De aandrijving, carrosserie en de cabine van de basisauto werden zo gecombineerd, wat resulteere in een nieuwe, praktische carrosseriestijl.

In Europa kennen we dit type voertuig als een bestelwagen en werd het pas echt populair in de jaren ’50. De iconische gezinsauto’s van toen, zoals de Citroen 2CV, Renault 4 en Mini, hadden allemaal commerciële versies in die stijl. Vooral kleine bedrijven waren dol op gesloten bestelwagens, omdat die minder zwaar belast weredn dan stationwagens, even goed reden als gewone personenauto’s, en compacter waren, wat handig was om te kunnen parkeren in stadscentra. Het enige nadeel was dat deze voertuigen minder vracht konden dragen dan de grotere commerciële voertuigen, zoals bijvoorbeeld de “echte”bestelwagens die toen ook in opkomst waren.

Gesloten bestelwagens zijn nog steeds populair op de Europese automarkt. Bijna elke autofabrikant heeft wel zo’n model in de aanbieding. Neem bijvoorbeeld de Citroen Berlingo/Peugeot Partner, die er al sinds 1996 is en waarvan nu zelfs een elektrische versie wordt aangeboden met een laadvermogen tot 785 kg.

Een belangrijke mijlpaal in de geschiedenis van bestelwagens was de lancering van de Volkswagen Transporter in 1949. In eeste instantie was de Transporter bedoeld als een platform voor het transporteren van onderdelen binnen de VW-fabriek in Wolfsburg, maar werd gebouwd op het chassis van de Kever. Door de jaren heen is de Transporter door zeven generaties heen geëvolueerd tot een echt iconisch model, net als de Kever zelf. In de jaren ’60 werd het VW busje een symbool van de Summer of Love en de hippiecultuur. Dit ontwerp, met een enkele carrosserie, inspireerde soortgelijke modellen in de VS, zoals de Chevrolet Van, Ford Econoline en Dodge A100, waarbij de bestuurder boven de vooras zat. In Japan werden in die tijd ook microvans geboren, die voldeden aan de specificaties van Kei-auto’s (max. 3 meter lang met een motor van 360 cc) en die tot op de dag van vandaag nog steeds populair zijn.

De jaren ’60 brachten ook de introductie van de Ford Transit, een ander iconisch bestelwagenmodel dat voor het eerst op de markt kwam in 1965. In eerste instantie werd hij verkocht door de Duitse tak van Ford, maar het was de Britse versie die een groot succes werd in Groot-Brittannië, Duitsland en daarbuiten. De Transit, nu in zijn vierde generatie, is wereldwijd een grote hit geworden en is nu zelfs verkrijgbaar op de Amerikaanse markt, en wordt in verschillende landen geproduceerd (zoals Turkije en Uruguay).

De term “bestelwagen”, wat vaak wordt gebruikt om deze voertuigen te beschrijven, vindt zijn oorsprong in de Mercedes-Benz Sprinter, die sinds 1995 op de markt is en nu aan zijn derde generatie toe is. Dit laat zien hoe een specifieke modelnaam een algemene term kan worden voor een categorie voertuigen, en het benadrukt de rol van de Sprinter als een soort referentiepunt voor bestelwagenontwerpen.

Wat is een step van?

Als we het over bestelwagens hebben, moeten we één heel bijzonder iconisch model niet vergeten, vooral als het over UPS gaat. Tegenwoordig heeft UPS allerlei verschillende bestelwagenmodellen, maar er is er slechts één die een unieke plek inneemt in de geschiedenis van UPS –de Grumman Olson P 800. Dit moel werd in 1966 geïntroduceerd bij de Amerikaanse tak van het bedrijf, en met zijn vintage ontwerp en specifieke carrosserietype, ook wel bekend als bakwagen, werd het een echte cultklassieker onder liefhebbers van commerciële voertuigen.

Step vans zijn typisch Amerikaanse bestelwagens, en worden gekenmerkt door hun doosachtige vorm en een schuifdeur voor de bestuurder om gemakkelijk in en uit te stappen –handig voor koeriers, die vaak de deuren open houden tijdens het bezorgen. Deze types bestelwagens waren enorm populair bij koeriersbedrijven in de VS en Canada. Hoewel de P 800 nu niet meer commercieel wordt gebruikt, leeft zijn nalatenschap voort in het ontwerp van moderne bestelwagens, waarvan er nu velen elektrisch worden aangedreven. Een opvallende fabrikant van step vans was Divco, vooral bekend om hun versies die speciaal waren ontworpen voor melkleveringen.

Bestelwagenrage, of een bestelwagen als symbool van coolheid (of kitsch, als je dat liever hebt)

De jaren 1970 in de Verenigde Staten brachten ons discomuziek, bell-bottoms, plateauzolen en rolschaatsbanen, maar ook een interessante wending in de Amerikaanse autocultuur: de bestelwagengekte. Terwijl muscle cars langzaam maar zeker uit beeld verdwenen door de hoge brandstofprijzen na de oliecrisis van 1973, zochten jonge Amerikanen nieuwe voertuigen die niet alleen functioneel waren, maar ook een statement maakten. Zo ontstonden de custom vans midden in de jaren 70, met opvallende beschilderingen, chromen velgen, pluche banken en indrukwekkende stereo-installaties. Deze trend werd zo groot dat grote autofabrikanten zoals Ford en Dodge besloten om speciale afwerkingspakketten aan te bieden voor hun bestelwagens, zodat men kon meeliften op deze rage.

Echter was deze bestelwagenrage maar van korte duur en werden bestelwagens niet meer als ‘cool’beschouwd, maar eerder als kitscherig. Hierdoor hebben deze busjes flink wat imagoschade opgelopen, vooral omdat ze werden geassocieerd met een bepaalde cruisecultuur die gekoppeld werd aan een macho-levensstijl. Reclames uit die tijd, met gebruinde, besnorde mannen in halfopen overhemden, omringd door groepen jonge vrouwen in badkleding (niemand maakte zich toen zorgen over het openlijke seksisme van dergelijke reclames), versterkten het stereotype van de aangepaste bestelwagen als een voertuig dat enkel diende als een soort magneet om vrouwen aan te trekken.

Dit was niet alleen een rage in de Verenigde Staten, maar ook in Australië, waar Ford en Holden bestelwagens op vergelijkbare wijze aanpasten.

De toekomst van bestelwagens

Hedendaagse bestelwagens rijden voornamelijk op dieselmotoren, maar de toekomst van deze commerciële voertuigen, en eigenlijk van al het goederenvervoer, gaat langzaam maar zeker richting alternatieve energiebronnen. Veel populaire modellen zijn al beschikbaar met elektromotoren, en er wordt ook gewerkt aan versies die op waterstofcellen draaien. Elektrische bestelwagens zijn vooral handig in steden, voor bijvoorbeeld pakketbezorgers, omdat ze gemakkelijk door milieuzones kunnen rijden. En met steeds meer oplaadpunten kunnen ze tijdens het werk gewoon worden opgeladen. Elektrische en waterstof bestelwagens geven ons niet alleen een blik op de toekomst;ze zijn er al en worden alsmaar normaler. Het zal niet lang meer duren voordat ze de dieselmotoren in zijn geheel zullen vervangen. En wat kunnen we daarna verwachten? Met de voortdurende ontwikkeling van autonome voertuigen is het niet eens zo moeilijk voor te stellen dat bestelwagens op een bepaald punt in de toekomst zonder chauffeur zullen rondrijden, en we zo in een nieuw hoofdstuk van het goederenvervoer belanden.

Coyote’s Expres bezorgdienst

Waarom hebben we eigenlijk besloten om het in dit artikel over bestelwagens te hebben (behalve dat het gewoon een interessant onderwerp is)? Je zou toch denken dat een 3PL-bedrijf eerder met vrachtwagens wordt geassocieerd dan met bestelwagens? Nou, dit is eigenlijk niet het geval, want ons serviceportfolio omvat ook een op bestelwagens gebaseerde oplossing voor vrachtvervoer –Bestelwagen transport (Express Van Freight).

Express Van Freight biedt snelle verzendoplossingen in heel Europa voor dringende, tijdgevoelige leveringen. Het is ontworpen voor vracht die snel, betrouwbaar transport nodig heeft om strakke deadlines te halen en biedt vrachtvervoerders een betrouwbare optie om kritieke logistieke uitdagingen aan te pakken. Onze bestelwagenoplossing draait om snelheid en efficiëntie, zodat goederen snel op hun bestemming worden afgeleverd.

Neem contact op!